Feynman en/of Feiten — Twaalf jaar stilstand

Probeer een woonwijk te bouwen, en echt elk politiek stokpaardje verschijnt ten tonele. Een welstandscommissie, de juiste mix tussen koop en sociale huur, nul-op-de-meter, gasloos bouwen, beschermde diersoorten, de mening van waterschappen, stikstof, activistische beroepsprocedures van politieke stromingen die nooit een kiesdrempel halen en zo verder. Alleen perfectie mag voort.

Gemiddeld wordt zeven jaar vergaderd om een bouwvergunning. Al die praktische problemen verdwijnen als sneeuw voor de zon als de doelgroep niet bestaat uit arbeiders, maar uit statushouders. Dan plaatsen we noodwoningen die nergens aan voldoen, middenin een beschermd natuurgebied. Continue passiviteit veroorzaakt een totaal voorspelbare, kostbare noodsituatie.

Datzelfde wangedrag zagen we afgelopen woensdag in het parlement. Regeren is vooruitzien, hier gunnen politici het licht in elkaars ogen niet, proberen elkaar af te troeven en zelfs het begin van een oplossing ontbreekt. Er werd vooral gepraat wanneer we opnieuw gaan onderhandelen in welk tempo we een incompleet en onhaalbaar plan gaan uitvoeren. Ondertussen wacht u op een woning.

Provincies weten niet of ze aan de wet (2035) of aan het regeerakkoord (2030) moeten voldoen, maar moeten wel voor de zomer met een plan komen. Onze premier doet negen maanden over een formatie, maar verwacht dat provincies in een maand formeren en daarna in een maand een stikstofdossier oplossen, zonder een lijst met piekbelasters of een concrete doelstelling.

Het Ministerie van Financiën publiceerde in februari dat het plan van de Minister van Natuur en Stikstof niet werkt (PDF). Het kost minimaal 25 miljard, maar 96% van Nederland blijft op slot, zelfs als we niet 60 miljoen beesten slachten, maar gewoon onze totale veestapel opruimen. Die vernietigende analyse vergat nog dat Duitsland sneller stallen bouwt, dan wij stallen kunnen sluiten.

Een Europese of integrale aanpak om de natuur te beschermen ontbreekt. Terwijl de politieke kaste al vastloopt op stikstof, blijven dossiers zoals droogte, temperatuur en waterkwaliteit achter. Of het nu 2025, 2030 of 2035 is, waarin we in 50%, 74% of 100% van natuurgebieden de KDW halen, de Raad van State zal straks kijken, de situatie afkeuren en nog steeds geen vergunningen gedogen.

Op deze manier gaat deze impasse nog rustig twaalf jaar duren. We missen straks twee miljoen woningen en hebben straks geen boeren, bouwvakkers of installateurs meer. Die boeren hebben we over de kling gejaagd, de bouw zullen we na een decennia stilstand nooit meer kunnen opstarten. Het parlement sloeg een doodlopende weg in, een nekschot voor land-, woning- en wegenbouw.

Milieugroeperingen willen graag nieuwe woningen in stadscentra, om het milieu minimaal te belasten. De Minister voor Volkshuisvesting moest toegeven dat de verbouwing van het Binnenhof jaren langer gaat duren, want er is nog geen stikstofvergunning voor de dieselbusjes van aannemers. Ons kabinet kan in het midden van het centrum van Den Haag haar eigen huis niet verbouwen.

Het stikstofmodel denkt in losse vierkante kilometers, van een natuurgebied moet echt elk individueel hexagoon haar KDW halen, niet te warm zijn, niet te droog zijn, niet een verkeerde grondwaterstand hebben, voordat we 25 kilometer verderop een woning mogen bouwen. Klimaatverandering is zeker dankzij nieuwe kolencentrales, dit is zonder stikstof al onmogelijk.

Het model stelt een grens bij 0,07 gram stikstof per hectare. Dat is de massa van een paar korrels rijst op twee voetbalvelden. Dat is zo verwaarloosbaar dat de makers van het stikstofmodel besloten daaronder niet meer op te tellen. Een nieuwe activiteit die minder dan een procent van een promille extra stikstof oplevert, heeft geen natuureffect. Die mogen in de hele EU, behalve in Nederland.

Toch misbruikt ons Kabinet en Raad van State die grens. Duitsland staat 4200 keer zoveel toe voor nieuwe activiteiten, Denemarken 10.000 keer zoveel. We kunnen de natuur redden, zonder eerst Nederland te gijzelen met een bouwstop, in de ijdele hoop dat burgers zich keren tegen boeren. Deze chantage met een primaire levensbehoefte zoals wonen, is polariserend en demoniserend.

De Raad van State eiste bij emissiearme stalvloeren een periode keuring om te borgen dat ze ook worden onderhouden en aantoonbaar werken. Een simpele opdracht aan het Kabinet waarvoor veel te beperkt invulling is gegeven, waardoor investeringen van welwillende boeren nu wel milieuwinst, maar geen vergunning opleveren. De bank vertrouwt de politiek niet meer, en financiert niet meer.

Met een simpele destillatie, zoals duizenden jaren geleden ontwikkeld, kunnen we met een beetje verwarmen methaan en ammoniak uit mest halen, net zoals we benzine en diesel uit aardolie halen, of we jenever, whisky of cognac maken. Een stikstofkraker kan 80% van de ammoniak vangen, en verkopen als vloeibare kunstmest. Stikstof is geen probleem, maar een goudmijn.

Terwijl de WEF, Wereldbank, VN en WTO waarschuwen voor een tekort aan stront en dus een tekort aan voedsel, doen wij alsof er een mestoverschot op deze planeet is. Het tijdperk dat we kunstmest kunnen maken door een kwart van ons aardgas te verbruiken is eindig. Circulaire landbouw begint met mest. Zonder fossiele brandstoffen of intensieve veehouderij zal je nooit genoeg voedsel krijgen.

Een kortere cyclus, waar we menselijke uitwerpselen gebruiken als stikstofbron voor bijvoorbeeld graan, groente en fruit is een direct recept voor regelmatige uitbraken van oude en nieuwe ernstige ziekten. Die route geeft onder andere diarree, cholera, tyfus, hepatitis A net zoals een gebrek aan schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen dat nu al bij twee miljard mensen doet.

De coalitie kiest voor een kansloze confrontatie in een juridisch moeras. Ze staan met lege handen in de rechtszaal, want het stikstofmodel doet alleen globale, landelijke uitspraken. Het is nooit bedoeld of gemaakt als bewijs in individuele gevallen. Onze premier beloofde een kenniseconomie, maar de milieuvriendelijkste boeren ter wereld mogen niet verder innoveren.

Terwijl de vechtscheiding doorkwakkelt, staat Nederland stil.