‘Het concept Floriade staat nog als een huis’

Na zes maanden sloot zondag de Floriade, de wereldtuinbouwtentoonstelling in Almere. Van de verwachte 2,2 miljoen bezoekers kwamen er uiteindelijk 685.189. Ook is de gemeente in plaats van de geraamde 10 miljoen euro 98 miljoen kwijt. Maar: volgens directeur Hans Bakker staat „het concept Floriade” wel.

U zei in april dat de wereldtentoonstelling was gelukt „als hier straks zoveel mogelijk bezoekers met een goed gevoel weggaan en eigentijds zijn geïnformeerd over het thema growing green cities. Is dat gelukt?

„Zeker. Voor de mensen die zijn geweest. Daar hangt het natuurlijk op, hè. Het brede publiek miste. De professionele liefhebber en de hoog- en midden geïnteresseerden die duurzaamheid of tuinbouw fantastisch vinden of er meer over willen weten, die zijn geweest.”

Zijn die 685.189 bezoekers allemaal unieke betalende bezoekers of ook terugkerende bezoekers?

„Dit is alles bij elkaar opgeteld.”

U streefde naar minimaal 2 miljoen bezoekers. Was dat te optimistisch?

„Achteraf heeft iedereen natuurlijk gelijk. Maar in 2019 bleek uit marktonderzoek dat er voldoende belangstelling was voor een Floriade in vergelijking met Venlo [waar de Floriade van 2012 was]. Wat we zagen, was dat het publiek post-corona andere prioriteiten had, naar sociale events ging. Inflatie speelde ook mee, en de negatieve publiciteit. Dat laatste had 20 procent effect. Dan heb je wel een klap te pakken. Dat wreekt zich bij het brede publiek.

„De pers heeft niet anders gedaan dan de Floriade totaal afmaken. Zeven paviljoens van de dertig buitenlandse waren niet klaar, alle Nederlandse wel. In Venlo, Zoetermeer en Hoofddorp waren de paviljoens ook niet af. Bij ons was er ook nog de combinatie met een gemeenteraad die elke week ging roeren… De oppositie verzon elke week wat om er tegen te zijn. ”

Lees ook Tijdens laatste weekend Floriade eindelijk stampvol: ‘Zoiets maak je maar één keer in je leven mee’

Bij de opening in april waren er ook tal van lege kavels.

„Ja, ok. Daar was het gras nog niet goed aangeslagen. Toen kregen we de droogte, en moest de helft van de grasvelden opnieuw ingelegd.”

Bijna 100 miljoen euro voor een gemeente is nogal een bedrag…

„Dat is ook vreselijk. Het maakt de Floriade alleen niet minder succesvol – alleen maar wat betreft publiek. De doelstellingen van 2012 [toen bekend werd dat Almere de expositie mocht organiseren] zijn wat betreft inhoud en effect uitgekomen. Daar wordt geen aandacht aan besteed, het gaat alleen maar over het geld. Daar zit de kortsluiting. De bezoekers waardeerden de Floriade gemiddeld met een 8. Dat zegt iets over de kwaliteit van de content. Dat in het begin dan een paar veldjes bruin waren… Bij de pers is het kennelijk usance om daar op te concentreren.”

In het afsluitende persbericht zegt u dat de Floriade bijdraagt aan de economische waarde voor Almere, Flevoland en Nederland. Hoe dan?

„Almere houdt er de wijk Hortus aan over. Die was er anders never nooit gekomen. Vergelijk het met de Olympische Spelen in Londen, daar is een wijk uit het slop getrokken.”

Er is nu onenigheid tussen de gemeente en de projectontwikkelaar over de bouw van die wijk.

„Over het aantal huizen, de grond en de prijzen. Daar ga ik niet over. Maar over vijftien jaar staat er een fantastische wijk, en die staat er honderd jaar. De bezoekers die zijn geweest, weliswaar niet zoveel als gepland, die hebben ook op een ander manier kennis gemaakt met Almere. Er zijn nogal wat vooroordelen over de stad. Almere heeft zich meer kunnen verheffen als stad.

„Flevoland zegt op een gigantische manier contacten te hebben gelegd, waaruit van alles zal komen. Zeker in het business-to-business-deel zijn enorm veel zaken gedaan. En voor de Nederlandse tuinbouw heeft het ook wat gedaan: elke buitenlandse bezoekers was sprakeloos over wat ze zagen. Dat leidt tot meer handel.

„Iedereen weet nu wel dat de Floriade veel geld heeft gekost, maar deze andere kant wordt weinig belicht. De Floriade is níet daar neergezet met een financieel doel.”

Lees ook: ‘Een expowaardig evenement als de Floriade kost geld’, zegt de directeur

Toch wees ook burgemeester Ank Bijleveld daar zondag op. Zij zei dat dat de expositie Almere te veel geld heeft gekost en dat het Rijk een groter deel van de kosten voor zijn rekening moet nemen.

„Ze heeft gelijk. Er zijn vier founders: de Nederlandse Tuinbouwraad, de provincie Flevoland, het Rijk en Almere. Door de constructie draait Almere nu voor het deficiet op.

„De tuinbouwsector heeft voor miljoenen in natura bijgedragen. Het arboretum is zo’n twee, drie miljoen waard. Maar het is raar dat de staat niet meer bijdraagt. Het is niet Almere die uitnodigt, niet de Floriade BV, maar het Koninkrijk der Nederlanden nodigt landen uit om deel te nemen aan een wereldtentoonstelling.”

In De Telegraaf zei u ‘nu wordt er een beetje lacherig over gedaan alsof het een Almeers bedenksel is, maar het concept staat internationaal gewoon als een huis’. Bent u het daar nog mee eens?

„Absoluut. Die 680.000 bezoekers gaan naar huis en denken na over alles wat ze hebben gezien. Dat is de functie van een wereldexpositie.”

Moet er over tien jaar weer een Floriade worden gehouden?

„De Nederlandse Tuinbouwraad moet dat beslissen. Ik heb er een hard hoofd in dat er ergens in Nederland nog een internationaal evenement gehouden kan worden. Het wordt lokaal onmiddellijk politiek gemaakt en er wordt keihard op ingebeukt. Als dan ook een deel van de pers dat leuk vindt en de sociale mediafabriek gaat er over heen… Dan is het niet te verwachten dat grote internationale evenementen van deze schaal nog ooit in Nederland worden gehouden.”