Een hypotheek is een lening en over een lening betaal je rente. Om huizenbezit te stimuleren, is deze rente aftrekbaar van de belasting en dat noemen we hypotheekrenteaftrek. Deze aftrek maakt het kopen van een huis makkelijker, maar koste de overheid jaarlijks veel geld. Daarom is het in politiek Den Haag al jaren een discussiepunt.
Weer ter discussie
Ook deze week staat de hypotheekrenteaftrek weer ter discussie. Zo zeiden Klaas Knot van de Nederlandse Bank, hoogleraar economie Dirk Bezemer en zelfs het Internationaal Monetair Fonds dat de hypotheekrenteaftrek moet worden afgebouwd.
De hypotheekrenteaftrek is niet alleen een punt van discussie in het algemeen, het is ook een belangrijk punt bij de formatie. VVD en CDA willen het behouden en ChristenUnie en D66 niet. Maar dat is niet zo klip-en-klaar als dat het lijkt. In het verkiezingsprogramma van het CDA staat dat ze de hypotheekrenteaftrek niet willen afschaffen.
Kee: “Maar Wopke Hoekstra drong er een jaar geleden in de coalitie overleggen, tegen alle verwachtingen in, juist op aan dat de hypotheekrenteaftrek verder moet worden teruggebracht.”
Coronaherstelfonds
Dat lijkt gek, maar heeft een goede reden. Kee: “Daarvoor moeten we even terug de tijd in, naar het begin van de coronacrisis. In veel landen, met name Italië, lagen de IC’s vol. Er was crisis, drama en er was geld nodig.” Daarom moest er een Europees coronaherstelfonds komen. Hoekstra was tegen zo’n fonds, maar het fonds kwam er toch. “Dat was eigenlijk een verlies voor Wopke, want die wilde dat niet. Toch wist hij het goed te praten. In plaats van een verlies, werd het een winstsituatie”, legt Kee uit.
De eisen voor het krijgen van dat fonds zijn hoog. Landen moeten de economie hervormen, en van alles doen eer ze dat geld krijgen. Kee: “Wopke, die altijd al lekker drukt op die begrotingsregels, vond dat natuurlijk wel mooi. Als je geld wil hebben als EU-land, moet je je economie hervormen.” Om dat geld uit dat fonds te krijgen, moet je volgens de EU wel aan wat eisen voldoen. Elke lidstaat heeft bepaalde eisen, zo ook Nederland.
6 miljard
En daar komt de hypotheekrenteaftrek om de hoek kijken. Kee: “Als Nederland aanspraak wil doen op ruim 6 miljard euro uit dat fonds, moeten we onder andere ons hypotheekrenteaftreksysteem hervormen van de EU. En daar komt Wopke niet onderuit.” Het is dus 6 miljard euro weggooien, of de hypotheekrenteaftrek aanpakken. Dus Rutte en Hoekstra vallen in hun eigen zwaard.
Maar nu is de vraag hoe strikt Europa gaat vasthouden aan de die hervormingsregels en waarom zij aan onze hypotheekrenteaftrek willen zitten. Tang: “Er zijn altijd aanbevelingen door de Europese Commissie, meestal werden die niet zo strikt opgevolgd. Maar dat is door het coronaherstelfonds veranderd door Hoekstra en Rutte.” Want dat fonds was dé kans om landen in de EU wat dwingender die aanbevelingen te doen.
Dat betekent dat Nederland nu hoogstwaarschijnlijk afscheid moet nemen van de hypotheekrenteaftrek om de 6 miljard steun van de EU te ontvangen.