Samenvatting van het artikel
Minister Kuipers weigert een advies op te volgen van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding om meer informatie over de besluitvorming van het OMT naar buiten te brengen. Het is één van de vele manieren van VWS om de werkelijkheid onder de pet te houden. Nieuwe informatie uit het buitenland doet vermoeden wat er allemaal onder zijn pet zit.
Lees volledig artikel: Zo houdt VWS zoveel mogelijk onder de pet
Leestijd: 4 minuten
Het belang van het OMT
Donderdagavond stuurde Minister Kuipers een brief naar de kamer als reactie op het advies van Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI). Het gaat over de afhandeling van de vele WOO-verzoeken. Bij het deel dat gaat over het OMT en Coronabeleid is het duidelijk dat de Minister niet van plan is datgene te doen wat het Adviescollege had aanbevolen. De sleutelzin luidt:
Het belang van het functioneren van het OMT, en daarmee de Staat, weegt mijns inziens zwaarder dan het belang van openbaarmaking van deze documenten.
Ook staat er “Wetenschappers moeten in voorbereiding van het advies vanuit inhoudelijk perspectief kunnen discussiëren en onder hoge druk vrij met elkaar van gedachten kunnen wisselen. Dit belang weegt zwaarder dan het belang van openbaarmaking.”
Besef dat er niet gevraagd wordt om de openbaarmaking op dat bewuste moment, maar na een tijd (inmiddels is dat zo’n 2 tot 3 jaar). Zodat er op enig moment meer inzicht komt in het besluitvormingsproces, de adviezen daarbij en de ingenomen standpunten. Men weigert niet alleen inzicht te geven in dat besluitvormingsproces, maar de betrokkenen ontlopen ook openbare discussies over de genomen standpunten.
Door niet transparant te zijn en ook niet de basisdata ter beschikking te stellen, noch de details van de modellen, maakt men het onmogelijk om de gang van zaken echt te evalueren. Terecht dat die adviescommissie daarover bij de Minister aan de bel trekt. Maar het ministerie laat zien dat het zich weinig aan die (nieuwe) commissie gelegen laat liggen.
Het is het volgende hoofdstuk in een lange rij van handelingen van het ministerie van VWS om te zorgen dat belangrijke informatie niet naar buiten komt en het beleid gecontroleerd en geëvalueerd kan worden. Terwijl het om veel meer gaat dan het functioneren van het OM, maar zeker ook van VWS en de staat.
De vele omzeilingsmanieren
Want op vele manieren zorgt VWS dat de belangrijke informatie voor de buitenwereld verborgen blijft. Ik kwam deze opsomming tegen van @dimgrr van de manieren waarop het ministerie van VWS dat doet.
Dit zijn de manieren waarop men die openbaarheid en transparantie omzeilt:
- Door het onderbrengen van anders verplicht te openbaren informatie bij privaatrechtelijke organisaties (commerciële labs, (nieuwe) stichtingen) en het contractueel regelen dat de informatie niet hoeft te worden overgedragen. Zo procedeerde VWS met dit argument tot aan de Raad van State om Ct waarden van PCR uitslagen, cruciale informatie voor het duiden van de ernst van een pandemie, uit het publieke domein te houden.
- Door het wegsluizen van cruciale epidemiologische informatie (data waarvan b.v. het RIVM eigenaar is) naar het CBS en vervolgens alle WOO verzoeken met vage argumenten af te wijzen en te adviseren om het CBS te benaderen. Het CBS doet dan alle WOO verzoeken standaard af met de mededeling dat de gevraagde informatie niet onder de WOO valt, maar onder de “Wet CBS”, en dat alleen onder strikte voorwaarden toegang verkregen kan worden tot de gevraagde informatie. Saillant detail: De Directeur Generaal van het CBS diende tot eind 2020 nog bij het Ministerie van VWS onder Hugo de Jonge.
- Door niet-privacygevoelige informatie te koppelen aan privacygevoelige data, of het zelfs veinzen van een verstrengeling tussen die twee, om zo een weigeringsgrond voor te wenden die er helemaal niet is. VWS had er geen enkel probleem mee om detailinformatie van COVID besmettingsgevallen te delen (Dataset Casus Landelijk), inclusief ziekenhuisopname en sterfte en dat tot op casusniveau, maar bij vaccinatie was een dergelijk detail ongewenst. Dat vond de Tweede Kamer overigens ook, want een motie om ook een Casus Landelijk voor vaccinatie beschikbaar te stellen werd verworpen. Ondanks de uitspraak van de rechter om het RIVM-model en de input beschikbaar te stellen is het tot op vandaag niet gebeurd.
- Door tonnen aan dwangsommen te betalen om maar in gebreke te kunnen blijven, terwijl het juridisch definitief bakzeil heeft gehaald in WOO procedures die het jarenlang heeft weten te rekken.
- Door het steeds uitstellen van de implementatie van Europese transparantierichtlijnen (“te druk met corona”). Dat zijn richtlijnen waarmee veel informatie die nu nog achtergehouden wordt “omdat vrijgave daarvan het functioneren van de Staat zou schaden”, gewoon openbaar was geweest.
Op de website van de Biomedische Rekenkamer vindt u een veel diepgaandere beschrijving van deze processen om de data en de gang van zaken verborgen te houden.
Snippertjes komen naar buiten
Af en toe komen er – helaas in het buitenland – snippertjes informatie naar buiten, waaruit je kunt opmaken hoe amateuristisch de besluitvorming tot stand is gekomen en hoe men andere lezingen dan het dominante verhaal heeft onderdrukt. Twee voorbeelden.
Mandy Cohen, de net benoemde directeur van de CDC in de VS beschrijft -lacherig- in dit interview hoe de besluitvorming ging bij het nemen van maatregelen, zoals het verbieden van wedstrijden van American Football.
New CDC Director Mandy Cohen recalls how she and her colleagues came up with COVID mandates during her time as NC Health Director.
“She was like, are you gonna let them have professional football? And I was like, no. And she’s like, OK neither are we.”pic.twitter.com/0pZl3dL01D
— Michael P Senger (@michaelpsenger) June 2, 2023
En in The Telegraph stond een onthutsend artikel over de Engelse tegenhanger van de Nederlandse Denktank Desinformatie.
In het artikel staat o.a.:
“Een geheimzinnige overheidseenheid werkte samen met sociale mediabedrijven in een poging om discussies over controversieel lockdown-beleid tijdens de pandemie aan banden te leggen, zo onthuld The Telegraph vandaag. De Counter-Disinformation Unit (CDU) werd opgericht door ministers om vermeende binnenlandse “dreigingen” aan te pakken en werd gebruikt om mensen aan te pakken die kritisch waren over de lockdown en de massale vaccinatie van kinderen in twijfel trokken. Van critici van de lockdown werden berichten van sociale media verwijderd. Er is een groeiend vermoeden dat sociale mediabedrijven technologie hebben gebruikt om te voorkomen dat de berichten werden gepromoot, verspreid of op grote schaal gedeeld nadat ze waren getagd door de CDU of haar tegenhanger in het Cabinet Office.
Verderop in het artikel staat dat ook de BBC aan gesprekken deelnam.
Het zou me niets verbazen als varianten hierop ook in Nederland hebben plaatsgevonden (de WOB-documenten, die tot nu toe naar buiten gekomen zijn, wijzen daarop) en dat het krampachtig zaken verborgen houden door VWS vooral als reden heeft omdat men dit soort informatie niet naar buiten wil laten komen.
Wordt- helaas – vervolgd.
